Tasarım Tescil
Tasarım Tescili Nedir?
Tasarım tescili, yeni, ayırt edici ve özgün özellikler taşıyan bir tasarımın haklarını koruma altına almak için geliştirilmiş bir sistemdir. Bu sistem sayesinde, tasarım sahibi, tasarımının izinsiz kullanımını engelleyerek haklarını güvence altına alır. Tescil işlemi, tasarımın sahibine münhasır haklar sağlayarak ticari değerini artırır ve rekabet avantajı sunar.
Her tasarım tescil kapsamına alınamaz. Genel ahlaka aykırı, kamu düzenini bozucu tasarımlar ya da belirgin bir yenilik ve ayırt edici özellik taşımayan tasarımlar tescil edilemez. Ayırt edici özellikler; tasarımın rengi, dokusu, genel görünümü, çizgileri ya da şekli gibi unsurlarda aranır.
Neden Tasarım Tescili?
Tasarım tescili, firmalara önemli avantajlar sağlar:
- Hukuki Koruma: Tescil sayesinde tasarımlar, rakip firmalar tarafından kopyalanamaz.
- Rekabet Avantajı: Özgün tasarımlar, markaların pazarlama ve satış alanlarında öne çıkmasını sağlar.
- Ticari Değer: Tescilli tasarımlar, lisanslama, devretme ve rehin gibi ticari işlemlerle ekonomik kazanç sağlar.
- Hak Kaybını Önleme: Tescilsiz bir tasarım herkes tarafından kullanılabilir ve tasarım sahibi hak iddia edemez.
Tasarım Tescili Nasıl Yapılır?
Tasarım tescil başvuruları ülkemizde Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından alınır. Tescil işlemi yalnızca Türkiye’de geçerlidir. Uluslararası koruma için, ilgili ülkelerin patent ofislerine başvuru yapılması gereklidir.
Başvuruda tasarımın yenilik kriterlerini karşılayıp karşılamadığını anlamak için detaylı bir araştırma yapılmalıdır. Başvuru sırasında gerekli belgelerin eksiksiz sunulması önemlidir; aksi takdirde başvuru reddedilebilir.
Tasarım Tescil Hakları Nelerdir?
Tescil edilen bir tasarım, sahibine şu hakları sağlar:
- Kullanım ve üretim hakkı
- Lisanslama ve çoğaltma hakkı
- Devretme veya rehin bırakma hakkı
- Maddi ve manevi tazminat talep etme hakkı
Tasarım tescil belgesi, ilk olarak 5 yıl süreyle geçerlidir. Bu süre, 5 yıllık periyotlarla uzatılabilir ve toplamda 25 yıla kadar koruma sağlanabilir.
Sonuç
Tasarım tescili, özgün tasarımların korunmasını sağlayarak işletmelere hem ticari hem de hukuki avantajlar sunar. Yaratıcı çalışmalara verilen bu koruma, tasarımın ticari başarıya dönüşmesi için kritik bir adımdır.
